ترجمه سوره و کلمه ها
ما به تو خیر کثیر را دادیم. (1) پس براى پروردگارت نماز گزار و قربانى كن. (2) دشمنت خود بى‏تبار خواهد بود.(3)
«کَوْثَر»: کثرت در چیزی را گویند به گونه‌ای که قابل شمارش نباشد؛ خیر کثیر.
«اِنْحَر»: فعل امر از «نَحْر» به معنی بالای سینه. چون شتر را از بالای سینه ذبح می‎کنند، این عمل را «نحر» می‎نامند. در مورد بالابردن دست‌ها تا محاذی گوش که کنار گردن است نیز استعمال شده است.
«شَانِئْ»: دشمنی که کینه‌ی دشمن در دل دارد. از «شَنَأ» به معنی بغض و عداوت.
«اَبْتَر»: دنبال‌بریده و اجاق‌کور. بر حیوانی که دمش بریده و انسانی که فرزند ندارد و خیر نداشتن به معنای ثانوی استعمال می‎شود.
سوره کوثر پس از سوره‌ی ماعون و قبل از سوره‌ی کافرون، در جزء سی‌ام قرآن قرار داده شده است. این سوره کوچک‌ترین سوره‌ی قرآن بوده و سه آیه دارد.

مقصود و محتوای سوره
سوره خطاب به پیامبر اکرم (ص) و در مقام ترغیب وی به عبادت شاکرانه و در مقام تسلای خاطر مبارک آن حضرت نازل شد. این سوره پس از بشارت به خیر فراوانی که به حضرت عطا شده است، او را به شکرگزاری با انجام نماز و قربانی کردن شتر امر می‌کند و کسی را که به پیامبر… زخم زبان می‌زند، از نظر نسل یا ذکر خیر، مقطوع می‌داند.

ارتباط سوره
گذشت که در غالب سوره‎های آغاز نزول قرآن، خطاب‎ها متوجه پیامبر اکرم (ص) …و با هدف راهبری، تعلیم، تربیت، رفع دلتنگی‎ها و هشدارهای کریمانه پروردگار به آن حضرت است. ایشان شش فرزند از خدیجهƒ داشتند که به ترتیب قاسم، زینب، عبدالله، ام‎کلثوم، فاطمهƒ و در آخر رقیه بودند. ابتدا قاسم و سپس عبدالله در مکه از دنیا رفتند. مشرکان کینه‎توز که به شخصِ بدون فرزند پسر، عنوان «ابتر» یا «صنبور» ـ یعنی شخص بی‎دنباله و اجاق‌کور ـ می‎دادند، شروع به زخم زبان زدن به پیامبر… کردند.
«عاص بن‌وائل سهمی» هنگامی که از رسول اکرم (ص) …یاد می‎شد، همیشه می‎گفت: «او را واگذارید! وی مردی ابتر است که دنباله‎ای ندارد. وقتی وفات کرد، یادش قطع می‎شود و شما از دست او خلاص می‎شوید!».[1] همچنین نقل شده که عاص پدر عمرو بن ‌عاص، یک روز آن حضرت را کنار درب مسجدالحرام دید که از مسجد بیرون می‎آمد و او داخل مسجد می‎شد؛ ساعتی با هم گفتگو کردند. چون عاص وارد مسجد ‎شد، جماعتی از قریش گفتند: با که سخن می‎گفتی؟ گفت: با این ابتر! و مرادش حضرت محمد (ص) …بود. این واقعه زمانی بود که آن حضرت فرزندش عبدالله را از دست داده بود و دیگر فرزند ذکوری نداشت.[2]
بنابراین این سوره در مقام دفاع از پیامبر اکرم (ص) در برابر زخم­ زبان کفار و در مقام امتنان به وی به مناسبت بخشش کوثر، یعنی میلاد حضرت زهراƒ (س) دختر گرامی آن حضرت که نسل پربرکت پیامبر… را باقی گذارد، نازل شد.

زمان نزول سوره
چنانچه سوره‌ی کوثر به منظور بیان بشارت به حضرت محمد (ص)… مبنی بر تولد حضرت زهراƒ (س) نازل شده باشد، زمان نزول این سوره نزدیک به زمان تولد آن بانوی گرامی خواهد بود. در مورد میلاد حضرت زهراƒ (س)، نقل های گوناگونی وجود دارد: ابوالفرج در کتاب مقاتل الطالبین تولد حضرت فاطمهƒ (س) را قبل از نبوت دانسته است؛ کفعمی در مصباح سال دوم بعثت را ذکر کرده، میگوید: گفته میشود پنج سال پس از بعثت بوده است. در اقبال الاعمال به نقل از شیخ مفید و در کتاب حدائق الریاض نیز سال دوم بعثت ذکر شده است، چنان‌که از بعض اهل سنت از سلیمان هاشمی از پدرش به نقل از جدش آورده است که حضرت زهرا (س)ƒ در چهل و یکمین سال از عمر پدرش …متولد شد. مرحوم مجلسی در بحارالانوار از جابر بن ‌عبدالله نقل میکند که این بانو، پنج سال بعد از نبوت و سه سال بعد از اسراء، در بیستم جمادی الاخر متولد شد و هشت سال با پدرش در مکه بود. همین مطلب در کشف الغمه، روضه الواعظین و کافی نیز آمده است. ‎
بنابراین اگر سوره‌ی کوثر در مقام تسلیت به پیامبر… مبنی بر مرگ فرزندش عبدالله و شادباش میلاد حضرت زهراƒ نازل شده باشد، این سوره بنا بر نقل دوم در سال دوم بعثت و بنا بر نقل سوم در سال پنجم بعثت نازل شده است. این احتمال نیز بعید نیست که اگر سال نبوت پیامبر… (ص) را سه سال پیش از رسالت او بدانیم، می‌توان میان این دو قول مشهور جمع کرد و مراد از پنج سال را سال‎های نبوت دانست، در صورتی که مراد از دو سال را سال‎های اختصاص رسالت به آن حضرت شمرد و قول به نزول سوره‌ی کوثر در سال دوم بعثت را تقویت کرد.